Księżyc. Niebo na wschodzie

Powiązań księżyca z książką dopatrywać można się nawet we wspólnym źródłosłowie tych dwóch wyrazów. Przede wszystkim księżyc jest niezwykłym motywem ze względu na swoją wszechobecność i uniwersalność, widoczne w jego nazwach w różnych językach, odnoszących się do jego funkcji odmierzania czasu (miesiąc) czy wierzeń z nim związanych (luna), występujących w podobnych formach na terenie różnych krajów.

Zamiarem książki jest odkrywanie księżyca nie na zachodnim, ale wschodnim niebie. Z eksploracji twórczości wernakularnej – ludowych wierzeń i wyrażeń – wydobyć można niezwykle bogaty obraz księżyca. Mimo że jest tym samym ciałem niebieskim, rozświetlającym noc na wszystkich szerokościach geograficznych, jego znaczenie i funkcja różnią się tak, jak różnią się ludzie i ich doświadczenia.

Książkę podzielono na trzy części: blisko, daleko, dalej. Każda z nich dotyczy motywu księżyca w innej odległości od środkowej Europy (zarówno terytorialnej, jak i kulturowej). Książka złożona jest z tekstów trzech baśni odpowiadających rozdziałom. Przetykane są słowami pieśni, modlitw i kołysanek oraz fotografiami. Wszystkie rozdziały zostały opatrzone ilustracjami przedstawiającymi rzeźby o charakterze sakralnym i związanymi z księżycem. Do książki dołączona jest szyta broszura zawierająca 33 kody QR, które po zeskanowaniu prowadzą do utworów muzycznych z różnych krajów, zawierających motyw księżyca. Są to zachowane w pamięci tradycyjne pieśni, przyśpiewki i kołysanki, których autorzy są nieznani. Materiały audiowizualne nie tyle dopełniają warstwę tekstową książki, co współtworzą jej sens. Są udokumentowaniem rzeczywistego postrzegania księżyca przez ludzi i nadania mu nowych znaczeń: strażnika, opiekuna, odkrywcy, świadka nieszczęścia, obserwatora czy pomocnika.

Opowieść o księżycu jest niejednorodną, nieposiadającą hierarchii ani chronologii historią. Czytelnik może słuchać, patrzeć i odczytywać rozmaite teksty kultury, wybierając własny kierunek eksploracji. Ostatecznym etapem w spoglądaniu na nocne niebo jest i tak rozpłynięcie się i zagubienie w nim.

‍